2.1. Het afgiftesysteem

Nu we aan de hand van de principes en specificaties een geschikte warmtepomp en bron geselecteerd hebben, gaan we nu kijken of ons afgiftesysteem voldoet. Een afgiftesysteem is bijvoorbeeld vloer- of wandverwarming, radiatoren en convectoren. Warmtepompen behalen het hoogste rendement bij een zo laag mogelijke afgiftetemperatuur. Vloerverwarmingssystemen zijn dus ideaal om aan te sluiten op een warmtepomp. Echter als u grote radiatoren in uw woning hebt hangen, zijn deze vaak ook gewoon aan te sluiten op een warmtepomp. Let er dan wel op dat deze warmtepomp minimaal 65 °C kan maken, ander lukt het niet uw woning warm te stoken. Er zijn ook laag-temperatuur radiatoren te verkrijgen (jaga) of men kan ook ventilatorconvectoren toepassen.

Het grote voordeel van een warmtepomp is, behalve zuinig stoken, dat men ’s zomers ook kan koelen. Dit koelen gebeurd vaak door koud bronwater via een platenwarmtewisselaar door het afgiftesysteem te laten circuleren. De omgevingslucht zal proberen zich aan te passen aan deze temperatuur. Dit noemt men passieve koeling, vrije koeling, free cooling of natural cooling. Het voordeel ten opzichte van een airco of andere actieve (compressorgestuurde) koelmethodes is het zeer lage stroomverbruik. Normale radiatoren zijn ongeschikt om mee te koelen. Om dus optimaal te profiteren van een warmtepomp is vloerverwarming het meest geschikt. Men heeft een hoog rendement (hoge COP) en kan dus ’s winters goedkoop stoken en tevens ’s zomers goedkoop koelen. Wat wil men nog meer ? Bij nieuwbouw is het verstandig om vloerverwarming als hoofdverwarming gelijk in de vloer aan te brengen. Belangrijk is dat er voldoende slang in de woonruimtes wordt aangelegd, dit voorkomt problemen bij koude winters. Indien men ook gaat koelen met het vloerverwarmingssysteem (klinkt raar, niet ?) kan men een wat grotere diameter slang toepassen dan men alleen bij verwarmingstoepassingen zou doen, om het koeleffect optimaal te benutten. Let er altijd op dat de slangen diffuusdicht zijn zodat er geen zuurstof in uw dure apparatuur kan komen.

Laagtemperatuursystemen zijn alleen comfortabel bij een goed geisoleerd huis. Meestal wordt het gewenste vermogen van de warmtepomp bepaald op basis van een zogenaamde transmissieberekening. Dat komt er op neer dat bij een buitentemperatuur van -10 °C de warmtepomp met een aanvoertemperatuur van 35 °C uw huis moet kunnen verwarmen.

2.2. ’s zomers koelen, ’s winters verwarmen

We onderscheiden twee manieren van koelen met een warmtepomp:

-passieve koeling (natural cooling/free cooling)
-actieve koeling

Passieve koeling heeft als voordeel het lage stroomverbruik. Immers, alleen het circuleren van het koude bronwater via een wisselaar door het afgiftesysteem is voldoende om te koelen. Om dit circuleren mogelijk maken moeten twee pompjes draaien. De warmtepomp doet helemaal niets.

Het nadeel van passieve koeling is dat het langer duurt voordat de ruimte afkoelt. Een airco voelt men direct. Passieve koeling niet. Het kan soms wel meer dan een dag duren voordat men resultaat merkt. Het is dus net als vloerverwarming een traag systeem. Men kan ook niet koelen naar extreem lage temperaturen, want dan zou de vloer gaan condenseren. Er zit een beveiliging in, dat dit niet kan gebeuren . Actief koelen heeft als voordeel dat men snel een ruimte op een lage temperatuur kan brengen, en ook de ruimte kan ontvochtigen. Ieder voordeel hep zijn nadeel: Er is een condensafvoer nodig voor bijvoorbeeld ventilatorconvectoren en sommige mensen zijn allergisch voor deze wijze van koelen en gaan spontaan niezen of hebben andere allergieverschijnselen. Het grootste nadeel voor zuinige mensen voor wie deze website bedoeld is (we noemen hem niet voor niets duurzaambesparen.nl) is uiteraard het gigantische stroomverbruik van actieve koelapparaten. Dit geldt trouwens ook voor de airco splitunits die tegenwoordig goedkoop in de bouwmarkt te koop zijn. Men koopt een geldverslinder en vaak ook nog een herrieschopper.

Een bijkomend voordeel van passief koelen is dat de bron geregenereerd wordt, dat wil zeggen dat er warmte uit de woonkamer verplaatst wordt naar de bron in de grond, wat de levensduur van de bron ten goede komt.

Het principe van passief koelen:

In de 'natural-cooling' mode schakelt de regeling de compressor van de warmtepomp uit, en de driewegkleppen C en G worden omgeschakeld naar de warmtewisselaar D, terwijl ook de pompen B en E aangezet worden. Zo kan het relatief warme water uit vloerverwarming F in de warmtewisselaar D zijn warmte aan het water van het primaire (bron)circuit afgeven, waardoor de warmte uit de ruimte wordt afgevoerd. Het water van het primaire circuit geeft op zijn beurt de warmte weer terug aan de aarde A.

Schema combinatie passief met actief koelen