Ventilatie

De gevolgen voor ventilatie door het isoleren van de woning

Let op dat isoleren van je woning de natuurlijke ventilatie kan wijzigen. Vaak wordt ventilatie vergeten en komt men er later achter dat er onvoldoende frisse lucht in de kamers is. Het is dus slim om vooraf al een paar ventilatiekanalen aan te brengen voordat na het isoleren alles dichtgemaakt en netjes afgewerkt wordt. Bovenstaande geld vooral voor woningen met natuurlijke ventilatie, waar normaal met een klapraampje of door de kieren voldoende toevoer van frisse lucht is.

Luchtkwaliteit

Om een indruk te krijgen wat de luchtkwaliteit in uw woonkamer is, kan men een CO₂-meter plaatsen (CO₂ is kooldioxide). Dit is een apparaatje –ongeveer zo groot als een wekker- die voor rond de EUR 100,- te koop zijn (stand 2020). CO₂ is een maat voor de versheid van lucht. Als er teveel CO₂ in een kamer is, voelen de mensen zich niet meer zo fit en krijgen slaapneigingen en concentratieproblemen. Langdurige blootstelling kan zelfs tot aandoeningen van de luchtwegen leiden. Mensen stoten CO₂ uit. Hoe meer mensen in een woonkamer, hoe meer CO₂ er in die kamer komt, hoe meer toevoer van frisse buitenlucht (ventilatie) er nodig is.

Men kan als de CO₂-meter ‘matig’ aangeeft een raampje open zetten om te ventileren. Het is ook mogelijk om dit te automatiseren door een CO₂-sensor te koppelen aan een ventilator. De ventilator begint dan te draaien als de CO₂ te hoog word, en stopt weer als het CO₂-aandeel weer in orde is. Uiteraard is dan wel een luchtafvoerkanaal en ventilator benodigd. Luxere systemen werken met toerengeregelde ventilatoren. Het voordeel hiervan is dat men minder geluidsoverlast van de luchtstromen waarneemt en dat men het CO₂ percentage vrij constant kan houden in een vertrek.

Ventilatie en Corona

Sinds vanaf maart 2020 Nederland in de ban van het Covid-19 corona-virus is, wordt goede ventilatie en luchtbehandeling door veel mensen ineens heel belangrijk gevonden. Energiezuinige systemen in grote gebouwen die de lucht maar deels verversen en uit het oogpunt van energiebesparing binnenlucht recirculeren, laten ook het eventueel aanwezige virus circuleren, wat bij langdurig inademen de besmettingskans vergroot. Alhoewel het RIVM niet erg duidelijk is over ventilatie, zijn Amerikaanse en Duitse gezondheidsinstellingen hier wel duidelijk in: Goed ventileren is van levensbelang. Eventuele virussen in de lucht worden door ventilatie verdund en afgevoerd.

Aanvulling

Behalve goed ventileren helpt het ook om tijdens het stookseizoen de relatieve luchtvochtigheid bij ca. 21 °C tussen de 40 en 50% te houden. Het virus slaat dan door de vochtige lucht neer, en zal zich niet meer verspreiden. Een andere manier is om de lucht te ioniseren met een ionisator of door de lucht te filteren met een HEPA-filter en UV-lamp. Laatstgenoemde is vrij duur en niet realiseerbaar in een normale woning. De meeste CO₂-meters meten ook de relatieve luchtvochtigheid.
Als ik deze aanvulling schrijf op 4 juli 2020, is er in Nederland veel discussie over het nut van de 1,5 m afstand houden die de overheid officieel voorschrijft, en groepen als virus-waanzin en aanhangers van opiniepeiler Maurice de Hond die denken dat de 1,5 meter geen zin heeft, althans niet in de buitenlucht. Laatstgenoemden vermoeden dat het virus zich vooral in kleine druppeltjes verspreid (de zogenaamde aerosolen) en niet zo zeer in de grotere druppels die mensen uitademen. Als dat zo is dan kan het virus zich veel verder verspreiden dan anderhalve meter! Ventileren, luchtvochtigheid op peil houden en het toepassen van een ionisator kan dan een ruimte virusvrij houden. Omdat er nog veel onduidelijk is over het virus houd ikzelf afstand en zorg ook voor goede lucht binnenshuis. Op plaatsen als supermarkten draag ik een mondkapje. Bioscopen, bibliotheken en dergelijke bezoek ik niet.

Luchtmeetnetten in de grote steden

Behalve CO₂ kan men ook fijnstof meten. Er zijn meters te koop die de luchtkwaliteit buiten meten, zoals bijvoorbeeld de populaire laseregg. https://www.luchtmeetnet.nl/ van het RIVM

Vraag en antwoord
1. Ik heb een oud huis zonder mechanische ventilatie. Meer dan 100 jaar hebben hier mensen in gewooond. Dan hoef ik toch niets te doen?

Misschien hoeft u niets te doen. U kan dat pas weten nadat u CO₂ heeft gemeten. Koop een CO₂-meter en bekijk het CO₂ verloop gedurende de dag. Vaak is het zo dat nadat men het huis heeft geïsoleerd en/of op kierenjacht geweest is, er onvoldoende frisse lucht de woning binnenkomt. Dit is te verhelpen door een CO₂-gestuurde ventilator. Het is plezierig als u daar vooraf rekening mee hebt gehouden en er een luchtafvoerkanaal beschikbaar is.

2. Waarom zou ik zelf een 0-10V ventilator sturing maken?

Men kan dit kant-en-klaar kopen. Wilt u zelf het toerental bepalen bij een bepaald CO₂-percentage, dan is zelfbouw, bijvoorbeeld met een Arduino en CO₂-sensor, de beste optie.

3. Welke ventilator is de beste?

Bereken eerst hoeveel lucht de ventilator moet verplaatsen. Een kleinere ventilator zal hier meer tijd voor nodig hebben dan een grotere. Belangrijk is ook de geluidsproductie en de kanaaldiameter. Hoe groter de diameter van het luchtkanaal, des te minder men het luchtgeluid hoort. Kies ook een stille ventilatormotor, want dat wordt als zeer irritant ervaren.

Doe mee aan de discussie, en geef uw mening:

Naam:	*
Onderwerp:

Ik ben geen robot. Welke dag is het vandaag?
Bij het plaatsen van een reactie gaat u accoord met de voorwaarden.

Hier komen de reacties te staan

Verduurzaam uw huis
in 10 stappen. De energietransitie van uw woning.

Geluid warmtepomp
Bereken het geluidsniveau van uw warmtepomp

Electriciteitsverbruik
Bereken uw toekomstig elektriciteitsverbruik met de tool

Soorten warmtepompen
Vergelijk warmtepompen en kies uw warmtepomp